Ik noem een paar leuke:
Zuurstof. Best belangrijk. Daarom zit het lekker dicht op het aardoppervlak. Kan je er goed bij. Ga je hoger vliegen, neemt de luchtdruk af, zet de lucht uit en is er minder zuurstof in dezelfde ademteug. Gevolg: je hersenen gaan ook op halve kracht. Je gaat gapen, krijgt hoofdpijn, gaat wat slechter zien en je kan je niet meer concentreren. Afhankelijk van de hoogte houd je dat een tijdje vol, tot je batterij bijna leeg is en je in autosave modus schiet. Leuk detail voor de rokerslobby: door sigarettenrook zit er koolmonooxide in je lichaam dat 100x makkelijker de plaats inneemt van zuurstof bij het transport dmv de rode bloedcellen in je lichaam. Effect: het gemiddelde lichaam van een roker heeft de zuurstofopname alsof hij 4.000 voet hoger in de lucht zit dan een niet-roker. Niet alleen ligt hij dus eerder te snurken, ook zal hij eerder bewusteloos raken.
Oplossingen: stoppen met roken of meer sporten voor betere zuurstofopname, lager gaan vliegen, cabine onder vaste drukhoogte zetten (zoals bij airliners op druknivo van 8.000 voet) of zuurstof mee aan boord. Dus next time de KLM je op een nachtvlucht naar Amerika brengt en ze willen dat je gaat slapen, draaien ze gewoon de drukhoogte een beetje omhoog. Weltrusten!
G-krachten, ook leuk! Normale zwaartekracht noemen we 1G, d.w.z. dat 1x de zwaartekracht aan je trekt. Bij een versnelling of vertraging in vertikale richting trekt er meer of minder gewicht aan je en ben je zwaarder of lichter. Denk aan een startende of stoppende lift. Nu is je bloed alleen wat traag door die dunne draadjes in je lijf. Dus als je hard optrekt uit een duikvlucht, en er meer gewicht aan je lichaam naar beneden trekt, zit al je bloed in je kleine teen en nix meer tussen je oren. Gevolg: eerst krijg je tunnelvisie en zie je alleen nog recht vooruit (insert jokes about politiciens here), dan verdwijnen alle kleuren uit je beeld en kijk je naar het polygoon journaal, en tenslotte valt je zicht helemaal weg. Handig, in een duikvlucht, als de aarde heeeel (met piepstemmetje) snel op je afkomt. What to do? Number 1: Kom niet in een duikvlucht. Number 2: Kom niet in een duikvlucht. Number 3: span je middenrif aan en pers om je bloed zo lang mogelijk hoog te houden in je lichaam.Gehoor. Zou ik doen. Gewoon, omdat dat makkelijker is met de radio. Wat er ook in je oor zit, is je evenwichtsorgaan. Dat bestaat uit halfronde buisjes die bewegingen voelen in alle richtingen, zoals de gyroscoop in je iPad of Wii. Ga je die buisjes nu overmatig belasten, door het maken van scherpe bochten, klimmende of dalen bochten, overtreksituaties waarbij de horizon naar boven plettert (altijd leuk, gna gna) of door achter elkaar te landen en stijgen, raken die buisjes wat in de war en worden mensen wat stil, slaperig, klam, bleekjes, worden de speekselklieren gestimuleerd en kotsen ze tenslotte je kotszakje tot het randje vol. (he Wen!) Dat noemen we dan bewegingsziekte of luchtziekte. Wat kan je er aan doen? Genoeg zakjes meenemen, vaker doen zodat gewenning optreedt (Wen, ga je zondag weer mee?), maar bijvoorbeeld ook: zo weinig mogelijk hoofdbewegingen maken tijdens manoevres, niet kaartlezen en kijken naar de horizon zodat je ogen je evenwichtsgevoel een handje helpen.
Het Hans effect. En afhankelijk van je leeftijd mag je kiezen uit Kazan of Klok. Het gaat niet over wapperende haren, maar over illusies. Als je altijd gewend bent te vliegen over een bepaald terrein, of op een bepaald veld, en je komt eens ergens anders, zal je gevoel van herkenning je tot verkeerde conclusies leiden. Als je een baan nadert die smaller is dan gewend, zal je de illusie krijgen dat je nog veel te hoog zit. Je zal ten onrechte corrigeren en dus veel te laag aan komen vliegen. Pas op voor die matrixborden boven de A13... Of wat dacht je van aan komen vliegen boven hellend terrein... terwijl jij zakt, komt de grond omhoog! Dat gaat 2x zo snel! Probeer dat maar eens te weerstaan. En dan misschien wel de domste en duurste van allemaal: Bij een plotselinge versnelling zal je gevoel van horizon achterover hellen. Je reflex om horizontaal te blijven is de neus omlaag te duwen. Niet handig als je net afgeschoten wordt in je Robin van een vliegdekschip...
Das alles. De opleiding tot arts is highly overrated. Dit alles en meer staat in iets meer dan 100 pagina's.
Met groeten,
Dokter Danny
En nu allemaal meezingen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten