Priceless

Of ik hobby's heb? Nou: ik vlieg. 'Oh, dat is zeker wel duur?' krijg ik dan steevast als eerste te horen. 'Heb ik ook altijd willen doen vroeger, maar toen kwamen de kinderen', hoor je dan, terwijl je een beteuterd gezicht ziet. Toch hoeft dat niet. Ja, er zijn goedkopere hobby's, maar vliegen hoeft niet onbereikbaar te zijn. Je motorrijbewijs halen en een motor aanschaffen komt ook al aardig in de buurt. Een wat jonger vliegmaatje van me doet het zelfs van het salaris van de plaatselijke supermarkt.

Ik heb de uitgaven tijdens mijn opleiding bijgehouden. Optellen maakt het al snel duur, maar bedenk dat je deze kosten niet in 1x maakt, maar uitsplitst over de looptijd van de opleiding. Al naar gelang je portemonnaie kan je er een half jaar over doen, of 3 jaar. De teller is bij mij geëindigd op EUR 20.000. Dat is redelijk gemiddeld met de pilotenmaatjes op Rotterdam. De kosten heb ik uitgesplitst.

Vliegtuighuur: EUR 11.500
Landingsgeld: EUR 2.000
Instructeur: EUR 2.500
Theorie: EUR 2.000
Algemene kosten en Materiaalkosten: EUR 2.000

Een analyse:
Verreweg het meeste geld gaat zitten in de vliegtuighuur, bij mij zo'n EUR 11.500. Elke vlieguur kost ca. 200 euro, afhankelijk van het type toestel dat je vliegt. Een Cessna 152 is goedkoper dan een Piper met digitale schermpjes. Over het algemeen: hoe luxer de kist, hoe duurder de prijs. Dit bedrag bevat de vliegtuighuur, de brandstof, verzekeringspremie, periodiek onderhoud en factuurafhandeling via de administratie. De vliegclub Rotterdam is daar zeker niet de goedkoopste in. Vliegvelden Lelystad, Hilversum en Seppe zijn goedkoper, maar voor mij ook verder weg. Tijd is ook geld. De VCR heeft ruime keuze uit meerdere toestellen per type. Zo heeft de club 17 toestellen tot hun beschikking en vaak ook drie of vier van hetzelfde type, zodat er vaak een kist beschikbaar is op het moment dat jij wilt vliegen.

Het landingsgeld is niet zo heel duur in de opleiding, maar voel je altijd het hardste. Elke landing kost ca. EUR 25, een touch&go is wat goedkoper. Ik heb er 225 gemaakt, maar gelukkig ook wat kosten kunnen besparen door gebruik te maken van de aanbiedingsdeal van Midden-Zeeland: elke maandag onbeperkt landingen voor de prijs van 1. Ook het landen in Saint Valery deed m'n portemonnaie goed: die waren gratuit.

De instructeurs kosten net iets meer dan EUR 30 per uur. (let op: 1 uur vliegen is 2 uur instructie, omdat je een half uur briefing vooraf en half uur debriefing achteraf op de grond krijgt) Dat komt voor mij uit op een kleine EUR 2.500. Dat ze het ervoor kunnen doen! Een timmerman kost meer! Ook de instructeurs moeten al hun brevetten en typeratings actueel houden, daarnaast moeten ze een opleiding tot Flight Instructor volgen, die kost alleen al EUR 10.000. De instructeurs doen het dan ook geen van allen voor het grote geld. Ze hebben een passie voor het vliegen en dat straalt er bij iedereen vanaf. Ze zijn allemaal heel gedreven om jou zo snel, veilig en zo mooi mogelijk te laten vliegen!

De andere kostenposten blijken heel erg mee te vallen. Zo kost de theorie, incl. examens, een kleine EUR 2.000. Dat kan ook goedkoper, als je kiest voor veel zelfstudie in plaats van klassikale lessen. Die waren zeker niet duur, zo'n EUR 15 per avond, en gaven mij rendement voor ruimschoots het veelvoudige. Elk theorie examen kost zo'n 90 euro voor het CBR.

De algemene kosten voor contributie en materiaalkosten voor je vliegkaarten en hulpmiddelen zijn nog eens EUR 2.000. Zo heb je een headset nodig, een kneeboard, liniaaltjes, vliegkaarten van binnen- en buitenland en studieboeken. Deze kosten kan je spreiden over de duur van je opleiding en met een beetje creativiteit zijn er opeens heel veel dingen te vieren en kan je ze als cadeautjes vragen. Met een beetje planning zitten er in je opleiding 2 verjaardagen, 2 sinterklaasavonden, 4 kerstdagen, 2 valentijnsdagen, 2 Paasdagen, 2 Vaderdagen (of moederdagen, ik discrimineer niet) en 9x een: 'ik heb weer een theorie examen gehaald' dagen.

Al met al een hoop geld, maar zeker niet onbereikbaar. Afgezien van een enkeling op de club met oud geld of een pilotensalaris, moeten alle leerlingen gewoon hard werken voor hun geld en zijn het zeker geen rijke stinkerds.

Bedenk dat de halve lol aan gaat zitten in de vluchtvoorbereiding voordat je überhaupt weggaat met de kist. Lijnen trekken over de kaart, luchtverkeersleiding uitzoeken, aanvliegroutes, brandstofberekeningen etc. Een uurtje vliegen is een bezigheid van 3/4 dag.

Maar bovenal: door de vele uren die ik op de club heb doorgebracht, heb ik nieuwe vrienden gemaakt. Vrienden met dezelfde passie, humor, gedrevenheid en precisie als ikzelf. Dat geeft een klik en een kick, die is priceless.

Resistance is Futile in the Void

Geslaagd! En dan? Vliegen denk je? Nou, niet meteen...

Na het heugelijke nieuws samen met Janny de nodige papierhandel ingevuld. Omdat we de mannen van de geprivatiseerde post niet vertrouwen met ons kapitalen-gekost-hebbende-logboek (want dat moet ook mee), de hele handel zelf maar naar de loodgieters van de KIWA gebracht. Loodgieters? Ja, ze scharrelen daar wat bij. Kijk maar:

Nu moet je weten dat alleen de papierhandel voor de afgifte van je brevet mij 570 (!) euro kost. Nee, er hoort geen komma in. En dat zit me dwars. Voor dat geld kan je ook je grote driehoek vliegen! Of heb je 10 paspoorten. Wat een afzetters voor een papiertje dat uit de printer komt rollen. Ik ging dus met enige mate van opfokking naar de KIWA, een privaat bedrijf dat de vergunningverstrekking verzorgt, om te kijken in welk UWV gelijkend paleis zij zichzelf gehuisvest hebben. Dat pand bleek mee te vallen, maar de kosten gaan volgens mij naar de overhead. Ten eerste staat er een slagboom, waarna de mevrouw achter de luidspreker zich ermee ging bemoeien waar ik mocht parkeren. Eenmaal binnengekomen blijken daar 3 (!) dames achter de receptie te zitten. Drie (!). Allemaal hadden ze een blik in hun ogen van: pick me, pick me! Het parkeerverhaal was nog niet klaar: op welk vakje ik hem geparkeerd heb? WTF? Ik ben over 10min weg mevrouw, kom alleen wat papieren droppen. Neej, ze wilde me bijna naar buiten sturen om naar het nummer te kijken, want dat moet echt geadministreerd worden. Zucht. Ik krijg ook een bezoekerspasje mee, waar ze me zowaar niet eens om mijn BurgerServiceNummer en PINcode vroeg. Wat blijkt nu: de focking balie zit ernaast! Deuren staan open, dus ik zit welgeteld 10m bij de receptie vandaan, maar wel met pasje. Ook 1 voor Arjan natuurlijk, die mee was, want hij zou kwijt kunnen raken in het pand. Wat valt er dan te halen? Afvoerpijpjes? Zwanenhalzen? Kom op! Na het neertellen van de 570 euri's mag ik weg, maar niet nadat ik ook een munt heb gekregen voor het uitrijden van de parkeerplaats. Ligt het aan mij, of had ze ook gewoon op de knop kunnen drukken, zoals bij het inrijden? Zucht, laat het gaan.

You have entered The Borg. Resistance is Futile. You will be assimilated.

StarTrek fans als jullie zijn, weten jullie dat The Borg in The Void wonen, een gebied met nix, een leegte. Daar zit ik nu ook in. Geslaagd voor het examen, maar niet mogen vliegen, want het papiertje is nog niet binnen. En dat met CAVOK (strak blauwe lucht) buiten... Het jeukt.

Update: hijs binnen! Mooi he! #trotsalseenpauw

De afsprong!

Ja, daar gaan we dan: het grote moment, de climax: het praktijkexamen. Misschien wat langdradig verhaal voor de lezers die niet vliegen, maar wel leuk voor mij om later nog eens terug te lezen. Even doorbijten dus.

Normaliter word je een examinator toegewezen. Daar heerst een zweem van mystiek omheen. Je moet de brief in je brievenbus afwachten, zelfs al wordt de brief getypt waar je bij zit. Anyway, bij mij niet. Bij mij kwam Jörgen, instructeur op onze vliegclub en in het dagelijks leven co (co-piloot) bij de Transmaffia op de club naar me toe. Ik had een paar weken ervoor op de BBQ verteld dat mijn examen eraan zat te komen en dat ik nog wel even met hem wilde vliegen voor last minute tips&trics. Dat had hij onthouden en hij had een beter plan: Hij wil graag zelf ook examinator worden en ook hij moet door brandende hoepels springen om zover te komen. Hij miste nog de bevoegdheid voor initiële afgifte van het brevet en moest daarom een examen afnemen, onder toeziend oog van zijn examinator. Hij vroeg me of dat mijn examen mocht worden.
Ik liet me geruststellen dat mijn examen daar niet strenger door zou worden en stemde in. Ik weet nu achteraf nog steeds niet of dat zo'n verstandige keuze is geweest.
Anywho, na een weekendje vol met aan het thuisfront beloofde quality time in Parijs, werd het tijd voor het finale nummer: de afsprong. Op onze maandelijkse squadronledenvergadering, ditmaal in snackbar de Koepel met special guest le roi himself, kreeg ik het telefoontje van Jörgen met de bestemming voor mijn vluchtvoorbereiding. Saint Hubert, in de Belgische Ardennen, dat werd mijn bestemming. Owkee, gaan we doen, zei ik nog vol vertrouwen, maar ik had nog geen idee waar dat lag. Terug aan tafel pakt VdK z'n iPhone en zoekt even op waar het ligt. Schiet hij keihard in de lach: Zo, lekkah, zegt ie op z'n Haags, en geeft me z'n phone. Pats: midden in 1 grote zee aan danger zones, restricted zones en prohibited zones, en om daar te komen moet je zigzaggen om de Control Zones van Antwerpen, Bruxelles en Liège. Slik! Danny niet blij. Ik krijg van iedereen bijval aan tafel dat dit toch wel aanzienlijk moeilijker is dan normaliter en de moed zakt me in de schoenen. Ik besloot het maar te zien als een uitlezen kans om een verpletterende eerste indruk te maken tijdens het examen.

Alles had ik netjes voorbereid: navigatieplan, gewichtsverdeling, luchtklassen, al die rode zones, Belgische specialiteiten, last-minute berichten en natuurlijk het weerbericht. Zo, eerste klap is een daalder. Jörgen kon er geen speld tussen krijgen en de tweede examinator hield veelal zijn mond. Bij de eerste twee woorden van een vraag, wist ik al waar hij heen wilde: persoonlijke limieten, Carburator VoorVerwarming, kofferinhoud etc. tsjakka, die zit.

Nu een stukje vliegen. Romeo departure, richting België. Ik was zo gefocussed op mn nav plan, dat ik wel wat dingetjes vergat: transponder pas aangezet boven de Moerdijkbrug, oeps, Amsterdam Information vergeten uit te luisteren op de radio, oeps. Dan maar goedmaken met Dutch Mill Information. Wanneer komt de uitwijk... Net ten zuidwesten van Breda: makkelijk herkenbaar met de A59 op de A16... Naar Midden-Zeeland wilde Jörgen. Goh, onverwachts... kaartjes van Seppe en Midden-Zeeland lagen al klaar. Koersje schatten: 272 graden, ten zuiden van Rucphen (skibaan ten zuiden van Seppe is mega goed te zien) en dwars door de gecontroleerde zone van vliegbasis Woensdrecht. Even netjes en beleefd vragen of je door hun airspace mag. Mooi. Minder blij was Jörgen met m'n vlucht zo lang boven open water van de Oosterschelde. Of ik toch iets meer naar de kant wilde, stel je voor dat de motor begint te haperen. Heeft ie wel gelijk in. Veerse meer opzoeken en klaar maken voor de landingen... De eerste ging heeeul belabberd. Shit man. Circuit niet mooi gevlogen, hoogte niet vastgehouden en veel te laag aan komen vliegen. Die moest over, en terecht. Dit maal circuitje (naar mijn idee) perfect gevlogen. Landing was ook mooi, lang geflared. Heel tevreden leek ie niet, en dat verbaasde me. Daarna een flapless, ging owkee, misschien iets te ver op de baan, maar die Robins flaren als een gek met 75 knopen. Ze dalen gewoon niet. De derde was een precision landing, met 65 knopen, precies op de threshold. Weer mooi circuitje en langzaam aan komen vliegen. Dit ging m worden... Prachtig... Maar nee, krijg ik een wave off opdracht (afbreken van de landing). Jammer hoor, ik had hem anders echt precies goed neergezet. Wave off ging goed, en aan het eind van de runway trok Jörgen het gas dicht: motorstoring after take off. Die had ik niet verwacht nog en ik raakte in de war. Veldje zoeken ging niet zo lekker. Zelfs nog even de stall warning gehoord voor een te hoge neusstand... Veldje had ik wel gehaald overigens. Ik was hierdoor zo uit m'n doen, dat ik niet meer wist of ik nou in het circuit zat of er al uit was. Nouja, dat werd me vergeven. Terug naar Rotterdam dan maar, op het VOR baken in plaats van de kaart. Easy. Ik kon natuurlijk ook gewoon uit m'n raam kijken, want het zicht was zo prachtig dat ik Texel bijna kon zien liggen :)

Onderweg nog twee steile bochtjes gemaakt. Prachtig op hoogte gebleven! Ruim binnen de bandbreedte. Toen nog een approach to stall in clean configuration (zonder flaps) en een approach to stall in a decending turn. Die heb ik nooit echt bregrepen, zo'n non event. Bochtje draaien, gas dicht, neus ophouden, wachten op de stall warning, vol gas, voeten tegen en neus recht. Woohoo. Not. Echte stalls konden we niet doen met drie man in deze kist.

Toen de noodlanding. Ai, niet m'n sterkste punt. En dat terwijl ik wist dat dit onderdeel nog moest komen. Ik zat al te zoeken naar veldjes in de richting van de wind. Op 1,700 voet gas dicht. Ik vloog ook tegen de wind in, dus ik had eigenlijk even met de wind mee moeten gaan vliegen, om daarna weer tegen de wind in te landen. Dat vergat ik alleen... Dus ik draai met de wind mee om te landen. Shit. Compleet verknald. Nog een keer dan. Gas dicht, CVV aan, glijsnelheid oppakken, met wind mee draaien, veldje uitzoeken, storingsonderzoek aan de fuel (mixture, pomp, tank) indraaien naar het veldje, flaps trekken. Het hield niet veel over, maar wel voldoende.

Via de Hotel arrival terug naar Rotterdam en daar nog een glide in, zonder motorvermogen. Stom als ik was, wil ik hem alleen precies op de threshold 06 zetten, terwijl dat natuurlijk helemaal niet per se hoeft en je daarmee het risico hebt dat je net voor de threshold land. Zoals jullie weten van de doellandingenwedstrijd heb ik daar al eens op verloren... Er ontstond later wat discussie over het moment van flaps trekken, maar ik heb het veld wel netjes gehaald. Prachtig geflared al zeg ik zelf en teruggetaxied naar de club. Tak, tak, tak alle knopjes en hendeltjes weer terug en netjes met de checklist de kist gestopt. Dat moest hem dan zijn.

Jörgen draait zich naar me toe en feliciteert me! Ik had hem natuurlijk onderweg al even horen smoezen met de examinator achterin, maar kon ze toen niet verstaan. Woohoo! Yes! Er groeit een smile van oor tot oor. Marguerite stond al op me te wachten. Ik weet niet wie er trotser was, zij of ik :) Ik ben namelijk haar eerste geslaagde leerling :)

In de debriefing krijg je dan toch nog wat verbeterpuntjes mee die je vliegerschap kunnen verbeteren, maar ik heb volgens mij maar de helft gehoord. Ik ben piloot! Woohoo!

En dat vieren we met een speciaal DannyAirways gebakje!